AKARLAR

"http://egirdir-bahce.org/arsiv/eylul2003/images/korumcek1.jpg" grafik dosyası hatalı olduğu için gösterilemiyor. Akdiken akarı (Tetranychus viennensis Zacher) (Acarina: Tetranychidae)

    İkinoktalı kırmızıörümcek (Tetranychus urticae Koch.) (Acarina: Tetranychidae)
    Avrupa kırmızıörümceği (Panonychus ulmi Koch.) (Acarina: Tetranychidae)
     Meyve kahverengi akarı (Bryobia rubrioculus Scheut.) (Acarina: Tetranychidae)
     Yassıakar (Cenopalpus pulcher C-F.) (Acarina: Tenuipalpidae)

Akarlar çıplak gözle zor fark edilecek kadar küçüktürler. Şekilleri yumurta ya da armut biçimindedir. Çoğunun vücutlarının üst tarafı kabarıktır, bazılarının düzdür. Deride değişik büyüklüklerde tüyler, kıllar ve dikenler vardır. Yumurtadan çıkan larva 3 çift, nimf ve erginler 4 çift bacaklıdır. Yumurtadan ergine geçen süre, türlere göre değişken ise de 5-30 gün arasında değişir.

Meyve kahverengi akarı; meyve ağaçlarında zarar yapan kırmızı örümceklerin en önemlisi ve en yaygın olanıdır. Kışı yumurta olarak geçirmektedir. Yumurtadan çıkış Avrupa kırmızıörümceği’ ne göre 1-2 hafta daha erken olmakta ve meyve ağaçları çiçek açmadan önce yumurtaların açılması tamamlanmaktadır. Yumurtaların açılması ile ortaya çıkan portakal kırmızısı bireyler henüz daha yeni oluşmakta olan genç yapraklara geçer ve alt yüzünde bitki özsuyunu emerek beslenmeye başlar. Emme sonucu bu genç yaprakların üst yüzeyinde özellikle damarlar boyunca beyazımsı-gri noktalar oluşur. Beslenme devam ettikçe renk açılması tüm yaprakları kaplar. Yapraklar büyümelerini tamamlayıp normal büyüklüklerini alamazlar.

Avrupa kırmızıörümceği; kışı yumurta halinde geçirir. Kış yumurtaları iklim koşularına bağlı olarak Ağustos'tan Kasım'a kadar geçen sürede gruplar halinde tomurcukların dip kısmındaki pürüzlü kısımlara, mahmuzlara dalcıklar üzerine, yaralara, dalcık üzerindeki çukurlara konmaktadır. Kış yumurtalarının rengi kırmızıdır. İlkbaharda sıcaklık 7^oC'nin üzerinde seyrettiği zaman ilk yumurtalar açılmaya başlar bu da çiçek tomurcuklarının ilk pembeleşme gösterdikleri zamana rastlar. Akarın geniş alanlara yayılması fidanlarda kış yumurtalarıyla, lokal yayılmalarda ise rüzgarla olmaktadır. Avrupa kırmızıörümceği’nin zararı çok önemlidir. Genç yapraklar bitki öz suyunu kaybetmesinden dolayı kıvrılır, bronzlaşır ve daha sonra kahverengiye dönüşür. Ağacın zayıflamasına neden olur.

İkinoktalı Kırmızıörümcek; soğuk bölgelerde kışı döllenmiş dişi olarak ağaç gövde ve dallarındaki gizlenebilecek yerlerde, çatlak ve yarıklarda arasında, dökülmüş yaprak ve bitki artıkları arasında diapoz halinde geçirir. İlkbaharda, özelikle mart başlarında faaliyete geçen dişiler, genelde konukçu bitkinin alt yüzünde ağ örer ve beslenirler, daha sonra da bu ağlar içerisine yumurtalarını koyarlar. Bazı bitki türlerinde de üst yüzeyi ve yumurta koyma yeri olarak kullanırlar. Beslenmek için devamlı genç yapraklar tercih edilirler ve populasyon fazla olduğu zaman tüm yapraklar ağla kaplanabilir. Akar optimum şartlarda hayat devresini 8-12 günde tamamlar. Bir dişi 200 den fazla yumurta koyabilir.

Akdiken akarı; de kışı döllenmiş dişi olarak geçirir. Beslendikleri yerlerde ağ örerler. Bitki öz suyunu emme ve çıkardığı toksik maddeler sonucu yapraklarda sarı lekelerin meydana gelmesine sebep olur. Akarların beslenmelerine devam etmeleri, yaprakların tümüyle sarımsı yeşil bir hal almalarına neden olur. Ağaçta ertesi yıl açacak olan meyve gözlerinin sayısı çok azalır, oluşan gözlerde küçük kalır. Bitkinin tümüyle gelişmesi yavaşlar ve verim düşer.

Yassıakar; kışı döllenmiş dişi olarak geçirir. İlkbaharda açılmak üzere olan tomurcuklarda bitki özsuyunun emilmesi sonucu meyve bağlama azalır. Yapraklarda beslenme, ağacın zayıf düşmesine, meyve verimin iyice azalmasına yol açar. Erginler çok yavaş hareket ederler, toplu halde bulundukları için kırmızı renkleri ile dikkati çekerler.

MEYVE AĞAÇLARINDA KIRMIZIÖRÜMCEKLER İLE MÜCADELE

Meyve ağaçlarında Avrupa Kırmızıörümceği ve Kahverengi Örümceğin kışlayan yumurtaların dallarda çok fazla ise veya yassı akarın kışlayan ergin yoğunluğu yüksek ise ağaçlarda kabuklu bit ve koşnil gibi zararlılarda bulunuyorsa bunlara karşı bir kış ilaçlaması yapılabilir.

Yaz mücadelesinde ilaçlamaya karar vermek ve ilaçlama zamanının belirlenmesi için, bahçedeki kırmızı örümcek yoğunluğunun saptanması gerekir. Yaprak başına 3-5 bireyi geçmesi durumunda ilaçlama gerekir.Yaz mücadelesinde, meyve ağaçlarında çiçek taç yaprakları tamamen döküldükten , takriben mayıs ayı başında birinci ilaçlama yapılmalı, yoğunluk olduğu taktirde 15 gün sonra ilaçlama tekrarlanmalıdır. Yoğunluk fazla ise üçüncü bir ilaçlamaya da gerek duyulabilir.

Akarların doğal düşmanları çok ve ekolojik koşullardan etkilenmelerinin fazla oluşunu göz önüne alarak Entegre Zararlı Yönetimi çerçevesinde akarlarla mücadeleyi sürdürmek gerekmektedir. Bir çok avcı akar ve böcekler zararlı akarların yumurta ve diğer dönemlerine saldırarak çoğu defa onları zararsız durumda bırakabilmektedir.

KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI

Etkili Madde Adı ve Oranı	Formülasyonu	Dozu (preparat) 100 lt. suya
Kükürt % 80	WP	400 g
Propargite 588 g/lt	EC	100 ml
Etoxazole 110 g/l	SC	35 ml
Cyhexatin 632 FL	SC	50 ml
Tebufenpyrad %20	WP	37.5 g
Clofentezine 500 g/l	EC	20 ml
Dicofol 195 g /l	EC	150 ml
Bromopropylate,500 g/l	EC	100 ml
Amitraz 200 g/l	EC	150 ml
Omethoate 565 g/l	EC	125 ml

ELMA PASAKARI

(Aculus schlechtendali (Nal.) (Acarina: Eriophyidae)

ZİRAİ MÜCADEL GEÇİCİ TEKNİK TALİMATI

TANIMI VE YAŞAYIŞI

İğ şeklinde, sarımsı kahverenginde ve uzunluğu 0.16 – 0.18 mm.’ dir. İki çift bacaklı ve gözle görülemeyecek kadar küçüktür.

Kışı ergin dişi döneminde, gevşek yapılı ağaç kabukları altında, tomurcuklara yakın yarık ve çatlaklarda, sürgünlerde, tomurcuk pulları altında gruplar halinde geçirir. Tomurcukların patlamasıyla ortaya çıkan zararlı gelişmekte olan çiçekler ve yaprak dokusu üzerinde beslenmek amacıyla, ayrılan çiçek tomurcuklarına saldırır ve aynı zamanda kabarmakta olan odun gözlerine de geçerler. Mayıs ayında ortaya çıkan erkek ve yazlık dişi bireyler çiftleştikten sonra, dişiler yumurtalarını çiçek tomurcukları ile odun gözlerinin yeşil aksamı üzerine bırakırlar. Çiftleşleşmeleri ilkbahar ve yaz süresince devam eder ve döller birbirine karışır. Kışlık dişi formu haziran sonu veya temmuz başlarında gözükür ve artmaya başlar. Zararlı populasyonu çok hızlı bir şekilde çoğalır. Yazın yumurtadan ergin oluncaya kadar geçen gelişme süresi bir hafta ile iki hafta arasında değişir. Zararlı ağustos ayında çok fazla sayıda (yaprak başına yüzlerce birey) ve genellikle yaprakların alt yüzlerinde bulunurlar. Daha sonra zararlı populasyonu hızla düşer ve kışı geçirmek üzere ergin dişiler kışlama yerlerine çekilir.

ZARAR ŞEKLİ, EKONOMİK ÖNEMİ VE YAYILIŞI

Zararlı, yaprakların alt yüzünde keçeye benzer düzensiz şekil bozukluğuna neden olur, yaprakların alt yüzü donuk ve solgun, benekli bir görünüm alır. Akar ile yoğun olarak bulaşık yapraklar gümüşi bir renk alır ve daha sonra pas kahverengine dönebilir. Şiddetli zarar görmüş yapraklar zamanla kuruyup büzülür, ağacın sürgün gelişimi zayıflar. Bazen de zararlı meyvelerde paslanmaya neden olarak meyvenin Pazar değerini düşürür. Nadiren ekonomik önemli bir zararlıdır. Ancak bilinçsiz ve düzensiz ilaçlama yapılan bahçelerde zaman zaman görülen ve ekonomik önemde zarar yapabilen bir akardır.

KONUKÇULARI

Öncelikle elmada yaygın olarak bulunur, armutta da zarara neden olabilir.

DOĞAL DÜŞMANLARI VE ETKİNLİKLERİ

Typlodromus pyri Scheut ve Amblyseius spp. (Acarina: Phytoseiidae) gibi faydalı akarlar ile Orius türleri ( özellikle Orius vicinus (Rib.) (Het.:Anthocoridae) elma pas akarının predatörleridir.

MÜCADELESİ

Biyolojik Mücadele

Doğal düşmanların korunması ve etkinliklerin arttırılması için ilaçların seçimine ve ilaçlama zamanlarının ayarlanmasına özen gösterilmelidir. Faydalı akarlardan Typlodromus pyri’ nin bulunduğu elma bahçelerinde ağustos ayında kesilen ince dalları bu faydalı akarı bulunmadığı bahçelerdeki elma ağaçlarına asılarak T. pyri’ nin bulaşması ve populasyon oluşturması sağlanabilir.

Kimyasal Mücadele

Bu zararlıya karşı zorunlu olmadıkça ilaçlama yapılmamalıdır.

İlaçlama Zamanı Tespiti

Bu Zaralının geçici ekonomik zarar eşikleri şöyledir. Elma pas akarının mücadelesine karar vermek için çiçeklenme öncesi ve çiçeklenme sonrası kontroller gereklidir. Mayıs ayında yoz yaprakta yapılan sayımlarda yaprak başına ortalama 300 – 400 akar, ağustos ve eylül aylarında ise yaprak başına ortalama 700 – 1000 akar bulunursa ilaçlama yapılır. Sayımlar haziran ayından başlayarak sürgünlerin uçtan itibaren 1/3’ lük kısmındaki yapraklarda akar fırçalama aleti ile yapılacaktır.

KULLANILACAK İLAÇLAR VE DOZLARI

Etkili Madde Adı ve Oranı	Formülasyonu	Dozu (preparat) 100 lt. suya
Kükürt % 80	WP	400 g
Propargite 588 g/lt	EC	100 ml
Propargite 700 g/lt	EC	75 ml
Quinomethionete % 75	WP	40 g
Tetradifon 75.2 g/lt	EC	200 ml
Fenbutation 500 g/lt	SC	30 ml