Türkiye gübre pazarı, yaklaşık 5 milyon ton ile 3,5 milyar dolarlık dev bir Pazar. Devletin üretim ve pazarlama alanından çekilmesinden sonra korkunç denecek şekilde gübre fiyatları artıyor.
Devlet üretimden çekilip, işin koordinatörlük ve denetim tarafına talip oldu. Yani üretim ve pazarlama piyasanın arz talep ilişkisi ile özel teşebbüse terk edildi.
Tarımsal üretimin en önemli girdilerinden olan gübre deki fiyatların dengesiz artışına devlet herhangi bir müdahalede bulunabilirimi? Bana göre mümkün değil. Çünkü bunun birkaç nedenleri var.
Birincisi; Gübrede Türkiye nerede ise yüz de yüz dışa bağımlı. Yani yerli kaynaklar yok denecek kadar. Fiyatlara doğrudan müdahale etme şansı yok, zira piyasayı taleplere göre üretici ülkeler belirliyor. Kullanılan katı kimyasal gübrenin hammaddesini oluşturan temel üç element N (Azot), P (Fosfor ),K ( Potasyum) da ithalatçı durumundayız. Geçen sene 150 dolara dışarıdan ithal edilen gübre bugün 400 dolara alınıyor. Neredeyse 3 katı.Ayni oranda nakliye ve işçilideki artışı da ilave edildiğinde fiyat artışının asıl neden ortaya çıkıyor.
İkincisi; Gübre kullanım artışı sadece bizde değil tüm dünyada hızla artmakta.özellikle birçok tarım ürünlerinin enerji kaynağı ( Biyodizel,methanol)olarak kullanılmaya başlanılması ile yeni tarımsal alanların açılmasına ve verimi artırmak için anormal oranda gübre kullanımına neden oldu. Yani Talep arzı geçti ve fiyatları tırmandırdı.Bunu tek taraflı durdurmamız veya belirli bir trende fiyat artışını sürdürmek elimizde değil.
Üçüncüsü; Gübre üretim yapan ve ithal izni alan firmaların sayısı bir elin parmakları sayısı kadar. Hem sayı olarak az hem de finans yönünden hatırı sayılır cinsiden. Yani ne kadar para o kadar köfte. Yatırdığım para kadar ben köftemi alırım ve karışamazsın, deniliyor.
Bu durum böyle giderse, tarımsal üretimin bir nevi olmazsa olmazı gübre kullanılamaz hale gelecek ve üretimin düşmesi ile birlikte, bir çok alanın ekim dikim yapılmadan terk edilmesine neden olacak.
Çözüm olarak, bir Devletin yapması gerekenler bir de bizzat çiftçilere düşen görevler var.
Devlet öncelikle vergi oranlarını özelliklede KDV oranını gözden geçirmeli. Serbest piyasa diye fiyat artış oranlarını dünya piyasası ile oranlarının denetimini iyi yapmalı. Gübre piyasasında tekelleşmeye müsaade etmemeli. İl-İlçe Tarım Müdürlüklerinde bulunan Teknik elemanları ile çiftçilere doğru gübre kullanımını anlatmalı.
Çiftçi olarak öncelikle ve mutlaka kullandığımız toprağın analizini yaptırarak hangi besin elementine ihtiyacı var, hangi gübreden ne kadar kullanmalıyım bunu bilmesi lazım.Yanlış gübre kullanımı hem üründe verim azalmasına hem de fazla para ödemesine sebep olacaktır.
Üründe münavebe yolunu mutlaka denemeli bu konuda tarım müdürlükleri ile diyaloga girmeliler. Çünkü her yıl ayni bitkinin ekilip dikilmesi, toprakta bazı besin elementinin bitmesine bazılarının da birikmesine neden olur. Gübre ihtiyacı ayni tür bitki ekimine devam edildiğinde o artan ihtiyacın karşılanması için yoğun gübre kullanımına ve kaynak israfına neden olmakta.
Kısacası çiftçiler olarak yaptığımız işi bileceğiz ne yaparsak daha fazla ürün ve kazanç elde ederim onun araştırması içinde olacağız.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!