1930'lardan başlayarak günümüze kadar bir çok ülkede farklı boyutlarda gelişim gösteren organik tarımın, 1980'lerde kazandığı ticari boyut ülkemize de yansımıştır. 1985-86 yıllarında ülkemizde başlayan organik tarım ürünleri üretimi o günden bu güne ihracata konu olmuştur. Mevcut tarımsal ihracatımıza ilave kapasite yaratmıştır.
Ülkemizde, dış pazarlarca talep edilen çeşitlerin, talep edilen miktarlarda üretilmesiyle başlayan organik tarım ürünleri üretimi, 2000'li yıllara gelindiğinde yeni bir boyut kazanmıştır. Organik tarım pazarlarına yeni ürünler sunulmakta ve konvansiyonel ürünlerde olduğu gibi talep yaratma çabaları yoğunluk kazanmaktadır. Bu bağlamda, kuru incir, kuru üzüm ve kuru kayısı ile başlayan organik tarım ürünleri üretimi bitkisel ürünler, işlenmiş gıda ürünleri ve diğer tarım ve gıda ürünleri olarak sınıflandırabileceğimiz sektörel yelpazeye ulaşmıştır.
Organik ürünler üretim ve ticareti özel düzenlemeler gerektirdiği için, bu düzenlemelerin de uluslararası bazda kabul görmüş kontrol ve sertifikasyon kuruluşlarınca kontrol edilmesi gerekmektedir. Ülkemizde uluslararası düzeyde kabul görmüş 8 kontrol ve sertifikasyon firması faaliyet göstermektedir.
Tarım alanlarımızın gelişmiş ülkeler düzeyinde zarar görmemiş olması, yüksek organik ürünler üretim potansiyeline sahip olmamızı sağladığı gibi, dünya pazarlarından da daha fazla pay alabilmemizi sağlayacaktır.
Ülkemizde organik bitkisel ve hayvansal ürünler üretimi, işlenmesi ve pazarlanması 18 Aralık 1994 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanan "Bitkisel ve Hayvansal Ürünlerin Organik Metodlarla Üretilmesine İlişkin Yönetmelik" ile açıklığa kavuşturulmuş olup, Avrupa Birliği'nin "EEC Regulation No:2092/91" sayılı düzenlemesi esas alınarak hazırlanmıştır. Ülkesinde organik ürünler üretiminin alt yapısını bu düzenleme esaslarına göre oluşturmayan ülkeler AB ülkelerine organik ürünler ihraç edememektedir. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı bahsedilen uygulama ile ilgili yetkili kamu kurumudur. Türkiye'de organik tarım ürünleri üretimine baktığımızda;
Bitkisel Ürünler:
SERT KABUKLU MEYVELER: Fındık, Ceviz, Antepfıstığı, Badem, Yerfıstığı, Kestane
KURU MEYVELER: Üzüm, Kayısı, Dilimlenmiş Kayısı, Zerdali, Erik, İncir (Tüm ve dilimlenmiş), Elma, Kiraz, Vişne, Armut, Çilek
KURUTULMUŞ SEBZELER: Domates, Mantar
YAŞ MEYVE VE SEBZE: Elma, İncir, Çilek, Erik, Armut, Vişne, Kiraz, Trabzon Hurması, Üzümsü meyveler(Berry'ler), Karpuz, Limon, Portakal, Greyfurt, Mandalina, Şeftali, Üzüm, Domates, Biber, Salatalık, Ispanak, Pırasa, Karnabahar, Patlıcan, Maydanoz, Havuç, Patates, Kuru Soğan, Sarımsak, Kereviz, Balkabağı, Bezelye
BAKLİYAT: Mercimek, Nohut, Kuru Fasulye
BAHARATLAR VE TIBBİ-ITRİ BİTKİLER: Defne Yaprağı, Kekik, Kimyon, Adaçayı, Biberiye, Ihlamur, Rezene, Nane, Isırgan Otu
HUBUBAT: Buğday, Pirinç, Mısır, Yulaf, Arpa
SANAYİ BİTKİLERİ: Pamuk, Haşhaş Tohumu, Anason, Şeker Pancarı
YAĞLI TOHUMLAR: Ay çekirdeği, Susam
DİĞERLERİ: Kapari, Çam Fıstığı, Zeytin, Kuşburnu, Toz Biber, Fındık Unu
İşlenmiş Gıda Ürünleri:
DONDURULMUŞ MEYVE-SEBZE: Kayısı, Çilek, Kiraz, Vişne, Üzümsü Meyveler (Berry'ler), Erik, Soğan, Kabak, Domates, Biber
MEYVE SUYU VE KONSANTRELERİ : Kayısı Püresi, Armut Suyu Konsantresi, Vişne Suyu Konsantresi, Elma Suyu Konsantresi, Elma Püresi, Kuşburnu Püresi
DİĞERLERİ: Zeytinyağı, Bulgur, Pekmez, Domates Ezmesi, Reçel, Şarap, Közlenmiş Biber
Diğer Tarımsal Ürünler: Bal, Kayısı Çekirdeği, Vişne Çekirdeği, Gül Kurusu, Gülyağı, Gül Suyu, Mersin Yağı, Mersin Suyu, Kekik Yağı, Lavanta Yağı
Tarım ve Köyişleri Bakanı Prof. Dr. Hüsnü Yusuf GÖKALP Türkiye'nin organik tarım konusunda oldukça şanslı bir ülke konumunda olduğunu savunuyor:
"Ülkemiz; iklim, toprak, su kaynakları, ürün çeşitliliği ve tarımda çalışan nüfusun fazla olması gibi faktörlerden dolayı organik tarım için çok elverişli bir konuma sahiptir. Buğdaydan gül yaprağına kadar yüze yakın ürün organik olarak ülkemizde üretilmekte, bu ürünler arasında kuru üzüm, incir, kayısı ve fındık gibi kurutulmuş meyveler en önemli yeri almaktadır. Özellikle son yıllarda hızlı bir gelişme süreci içerisinde bulunan organik tarım çerçevesinde, çok çeşitli ürünler elde edilmekte ve dış pazarlarda satışa sunulmaktadır. Organik ürünlerin üretilmesi için gerekli şartlar ve alt yapının varlığı Türkiye için hiç küçümsenemeyecek bir şanstır. Ülkemizde, kimyasal ilaç ve gübre kullanımının, gelişmiş ülkelere oranla daha düşük olması özelikle batılı ülkeler tarafından değerlendirilmekte ve bazı batılı ülkelerden gelen organik tarımcılar, ülkemizde organik tarıma yönelik çalışmalar yapmaktadırlar. Hatta, yabancı firmalar, ülkelerindeki tüketici talepleri doğrultusunda çiftçilerle doğrudan temasa geçerek ‘sözleşmeli çiftçilik' esasları çerçevesinde organik ürün üretmektedirler. Bu gerçekler ortada iken, Türkiye'nin organik tarım konusunda uluslararası pazarda söz sahibi bir ülke olması hiç de zor bir hedef değildir. Bundan dolayı, Türkiye bu şansını iyi kullanmalıdır."
TÜRKİYE'NİN DIŞ TİCARETİ
Organik tarım ürünleri üretim ve ihracatına ilişkin istatistiksel altyapının oluşturulmasına yönelik çalışmalar diğer üretici ve ihracatçı ülkelerde olduğu gibi henüz ülkemizde de oluşturulamamıştır. Bahsedilen nedenle, üretim ve dış satıma ait net değerler ifade edilememektedir. Ancak, organik tarım ürünleri ihracatımız ağırlıklı olarak kuru meyvelere aittir. İhracatımızın yöneldiği ülke sayısı 2000 yılında 20 civarında olup, AB ülkeleri en önemli ihraç pazarlarımızı oluşturmaktadır. AB ülkeleri dışında, Kuzey Avrupa ülkeleri, ABD, Kanada ve Japonya dikkat çeken potansiyel pazar görünümündedir.
1985-86 yıllarında kuru üzüm, kuru incir, kuru kayısı ihracata konu olan organik tarım ürünleri iken, 2000 yılında sektör ve ürün yelpazesi genişlemiştir. Organik ürünler üretim ve ihracatı sert kabuklu ve kuru meyveler, dondurulmuş meyve ve sebzeler, yaş meyveler ve sebzeler, baharatlar ve bakliyat sektörlerinde yoğunlaşmış olup gülsuyu, gülyağı, zeytinyağı, ve pamuk üretimi ve ihracatı gerçekleştirilen diğer organik ürünler olmuştur.
Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nca yayınlanan yönetmeliğe ilave olarak ekolojik ürünler ihracatını belirli bir disipline kavuşturmak ve altyapısını hazırlamak amacıyla 6.1.1996 tarih ve 22515 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan İhracat Yönetmeliği eki "Kayda Bağlı İhracat Listesi" nin 7. Maddesi çerçevesinde ekolojik ürünlerin ihracatı kayda bağlanmıştır. Ege İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği, söz konusu ürünlerin kayıt ve ihracatına yönelik işlemlerde Koordinatör Birlik olarak tayin edilmiştir.
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!