Toprakların oluştukları yerlerden, rüzgârın etkisi ve kuvvetiyle aşındırılarak; sıçrama, yüzeyde sürüklenme ve havada uçma hareketleriyle bir yerden başka bir yere taşınarak yığılması olayına rüzgâr erozyonu denir.
Erozyon, yüzyıllardan beri insanlığı tehdit etmiş, birçok uygarlığın sönmesine ve büyük göçlere neden olmuş çok önemli bir sorundur. Ülkemiz toprakları, çok eskiden beri aşırı derecede ve genellikle hatalı bir şekilde kullanılması sonucu yorulmuştur.
Rüzgâr erozyonu yıllık yağışların mevsimlere göre dağılımı düzensiz olan, genellikle kurak ve yarı kurak iklim kuşaklarında; arazi yüzeyinin kuru ve bitki örtüsünden yoksun bulunduğu çıplak sahalarda, anızı bozulmuş hububat tarlaları ile düz ve eğimli arazilerde etkisini gösterir.
Ülkemizde rüzgâr erozyonu, genellikle 400 mm.nin altında yağış alan; İç Anadolu, Doğu Anadolu ve Güney Doğu Anadolu Bölgelerinde etkili olmaktadır.
Rüzgâr erozyonu neden önemlidir?
Rüzgâr erozyonu sonucu verimli topraklar kaybolmaktadır. Rüzgârın etkisi buharlaşmayı hızlandırmakta ve bunun sonucu olarak toprak nemi azalmaktadır. Topraktaki nem azalınca bitki büyümesi yavaşlamaktadır.
Taşınan kum ve toprak parçaları, dere ve nehir yataklarını doldurarak su taşkınlarına, kanalların tıkanmasına, köprülerin yıkılmasına ayrıca demiryolu ve karayollarının üzerinde birikerek yolları kapatmakta ulaşımın aksamasına neden olmaktadır.
Rüzgârın etkisi ile üzerinde tarım yapılan verimli topraklar taşınarak tarladan uzaklaşır; bunun sonucu üretim ve ürün miktarı azalmaktadır; ayrıca rüzgâr etkisi ile dağ ve tepe gibi yerlerden taşınan kum ve verimsiz topraklar, verimli tarım topraklarının üzerini kapatarak, bu toprakları tarım yapılamaz hale getirmektedir.
Rüzgâr erozyonu fazla olduğu bölgelerde toz ve kum fırtınalarından kaynaklanan solunum yolu hastalıkları ortaya çıkmaktadır.
Rüzgâr erozyonunun zararlarını şöyle sıralayabiliriz:
1. Tarım ve mera arazilerinin verimli toprakları taşınır.
2. Tarım ve mera arazileri taşınmış topraklarla örtülür.
Tarım ve mera arazileri taşınmış topraklarla örtülür.3. Bitkiler taşınan toprak parçacıklarının çarpması ile oluşan darbe tesirinden ve aşırı hava akımından zarar görürler.
Bitkiler taşınan toprak parçacıklarının çarpması ile oluşan darbe tesirinden ve aşırı hava akımından zarar görürler.4. Karayolları, demiryolları, sulama ve drenaj kanalları, yerleşme merkezleri taşınan topraklarla örtülür.
Karayolları, demiryolları, sulama ve drenaj kanalları, yerleşme merkezleri taşınan topraklarla örtülür.5. Trafik kazalarına neden olabilir.
Trafik kazalarına neden olabilir.6. Rüzgâr erozyonu fazla olan yerlerde solunum yolu hastalıkları ortaya çıkmaktadır.
Rüzgâr erozyonu fazla olan yerlerde solunum yolu hastalıkları ortaya çıkmaktadır.7. Toprak derinliği azalmaktadır.
Toprak derinliği azalmaktadır.8. Toprağın su ve bitki besin maddeleri içeriği azalmaktadır.
Toprağın su ve bitki besin maddeleri içeriği azalmaktadır.9. Barajlar toprak materyali ile dolmaktadır.
Barajlar toprak materyali ile dolmaktadır.
Çiftçilerimiz arazilerini kullanırken aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri gerekir:
1. Meyilli arazilere meyve bahçesi, bağ tesis etmeli veya diğer çok yıllık bitkiler (çilek, ahududu vs) dikilmelidir.
2. Meyilli araziler eğim yönüne dik bir şekilde sürülmeli ve ekilmelidir (Kontur tarım).
Meyilli araziler eğim yönüne dik bir şekilde sürülmeli ve ekilmelidir (Kontur tarım).3. Toprağın devamlı örtülü bulundurulması için nadas yerine münavebe uygulanmalıdır.
Toprağın devamlı örtülü bulundurulması için nadas yerine münavebe uygulanmalıdır.4. Anızlar ve bitki artıkları kesinlikle yakılmamalıdır.
Anızlar ve bitki artıkları kesinlikle yakılmamalıdır.5. Eğimli arazilerde toprak mümkün mertebe az işlenmeli, fazla parçalayıcı (diskaro, freze gibi) aletler kullanılmamalıdır.
Eğimli arazilerde toprak mümkün mertebe az işlenmeli, fazla parçalayıcı (diskaro, freze gibi) aletler kullanılmamalıdır.6. Toprak tam tavında sürülüp işlenmelidir. Bu toprağın yapısını daha az bozar ve bu işlem erozyonla mücadelede daha faydalıdır.
Toprak tam tavında sürülüp işlenmelidir. Bu toprağın yapısını daha az bozar ve bu işlem erozyonla mücadelede daha faydalıdır.7. Gereğinden çok toprak işlemede tekerlekler toprağı sıkıştırır, böylece toprağın su emme kapasitesini düşürür.
Gereğinden çok toprak işlemede tekerlekler toprağı sıkıştırır, böylece toprağın su emme kapasitesini düşürür.8. Eğimli arazilerin özellikle alt sınırı genişçe bırakılmalıdır. Tarlanın içinden toplanan taş ve çakıllar bu sınıra düzgünce yığılmalıdır.
Eğimli arazilerin özellikle alt sınırı genişçe bırakılmalıdır. Tarlanın içinden toplanan taş ve çakıllar bu sınıra düzgünce yığılmalıdır.9. Gerekirse meyilli arazilerde teraslar yapılmalıdır. Sulamayı yukarıdan aşağı değil, meyile dik yapılmalıdır.
Gerekirse meyilli arazilerde teraslar yapılmalıdır. Sulamayı yukarıdan aşağı değil, meyile dik yapılmalıdır.10. Hayvan gübresi ve yeşil gübre kullanarak toprağın organik maddesi artırılmalıdır. Böylece toprağın su tutma özelliği artırılarak suyun ve toprağın birlikte akıp gitmesi önlenmiş olur.
Hayvan gübresi ve yeşil gübre kullanarak toprağın organik maddesi artırılmalıdır. Böylece toprağın su tutma özelliği artırılarak suyun ve toprağın birlikte akıp gitmesi önlenmiş olur.11. Meraların korunması veya çok yıllık yem bitkilerinin ekilmesi erozyonu önlemede etkili yöntemlerden birisidir.
Meraların korunması veya çok yıllık yem bitkilerinin ekilmesi erozyonu önlemede etkili yöntemlerden birisidir.2. RÜZGÂR EROZYONU NASIL OLUŞUR?
Tarım ve mera arazilerinin verimli toprakları taşınır.
2. Tarım ve mera arazileri taşınmış topraklarla örtülür.
Tarım ve mera arazileri taşınmış topraklarla örtülür.3. Bitkiler taşınan toprak parçacıklarının çarpması ile oluşan darbe tesirinden ve aşırı hava akımından zarar görürler.
Bitkiler taşınan toprak parçacıklarının çarpması ile oluşan darbe tesirinden ve aşırı hava akımından zarar görürler.4. Karayolları, demiryolları, sulama ve drenaj kanalları, yerleşme merkezleri taşınan topraklarla örtülür.
Karayolları, demiryolları, sulama ve drenaj kanalları, yerleşme merkezleri taşınan topraklarla örtülür.5. Trafik kazalarına neden olabilir.
Trafik kazalarına neden olabilir.6. Rüzgâr erozyonu fazla olan yerlerde solunum yolu hastalıkları ortaya çıkmaktadır.
Rüzgâr erozyonu fazla olan yerlerde solunum yolu hastalıkları ortaya çıkmaktadır.7. Toprak derinliği azalmaktadır.
Toprak derinliği azalmaktadır.8. Toprağın su ve bitki besin maddeleri içeriği azalmaktadır.
Toprağın su ve bitki besin maddeleri içeriği azalmaktadır.9. Barajlar toprak materyali ile dolmaktadır.
Barajlar toprak materyali ile dolmaktadır.
Çiftçilerimiz arazilerini kullanırken aşağıdaki hususlara dikkat etmeleri gerekir:
1. Meyilli arazilere meyve bahçesi, bağ tesis etmeli veya diğer çok yıllık bitkiler (çilek, ahududu vs) dikilmelidir.
2. Meyilli araziler eğim yönüne dik bir şekilde sürülmeli ve ekilmelidir (Kontur tarım).
Meyilli araziler eğim yönüne dik bir şekilde sürülmeli ve ekilmelidir (Kontur tarım).3. Toprağın devamlı örtülü bulundurulması için nadas yerine münavebe uygulanmalıdır.
Toprağın devamlı örtülü bulundurulması için nadas yerine münavebe uygulanmalıdır.4. Anızlar ve bitki artıkları kesinlikle yakılmamalıdır.
Anızlar ve bitki artıkları kesinlikle yakılmamalıdır.5. Eğimli arazilerde toprak mümkün mertebe az işlenmeli, fazla parçalayıcı (diskaro, freze gibi) aletler kullanılmamalıdır.
Eğimli arazilerde toprak mümkün mertebe az işlenmeli, fazla parçalayıcı (diskaro, freze gibi) aletler kullanılmamalıdır.6. Toprak tam tavında sürülüp işlenmelidir. Bu toprağın yapısını daha az bozar ve bu işlem erozyonla mücadelede daha faydalıdır.
Toprak tam tavında sürülüp işlenmelidir. Bu toprağın yapısını daha az bozar ve bu işlem erozyonla mücadelede daha faydalıdır.7. Gereğinden çok toprak işlemede tekerlekler toprağı sıkıştırır, böylece toprağın su emme kapasitesini düşürür.
Gereğinden çok toprak işlemede tekerlekler toprağı sıkıştırır, böylece toprağın su emme kapasitesini düşürür.8. Eğimli arazilerin özellikle alt sınırı genişçe bırakılmalıdır. Tarlanın içinden toplanan taş ve çakıllar bu sınıra düzgünce yığılmalıdır.
Eğimli arazilerin özellikle alt sınırı genişçe bırakılmalıdır. Tarlanın içinden toplanan taş ve çakıllar bu sınıra düzgünce yığılmalıdır.9. Gerekirse meyilli arazilerde teraslar yapılmalıdır. Sulamayı yukarıdan aşağı değil, meyile dik yapılmalıdır.
Gerekirse meyilli arazilerde teraslar yapılmalıdır. Sulamayı yukarıdan aşağı değil, meyile dik yapılmalıdır.10. Hayvan gübresi ve yeşil gübre kullanarak toprağın organik maddesi artırılmalıdır. Böylece toprağın su tutma özelliği artırılarak suyun ve toprağın birlikte akıp gitmesi önlenmiş olur.
Hayvan gübresi ve yeşil gübre kullanarak toprağın organik maddesi artırılmalıdır. Böylece toprağın su tutma özelliği artırılarak suyun ve toprağın birlikte akıp gitmesi önlenmiş olur.11. Meraların korunması veya çok yıllık yem bitkilerinin ekilmesi erozyonu önlemede etkili yöntemlerden birisidir.
Meraların korunması veya çok yıllık yem bitkilerinin ekilmesi erozyonu önlemede etkili yöntemlerden birisidir.2. RÜZGÂR EROZYONU NASIL OLUŞUR?
Meyilli arazilere meyve bahçesi, bağ tesis etmeli veya diğer çok yıllık bitkiler (çilek, ahududu vs) dikilmelidir.
2. Meyilli araziler eğim yönüne dik bir şekilde sürülmeli ve ekilmelidir (Kontur tarım).
Meyilli araziler eğim yönüne dik bir şekilde sürülmeli ve ekilmelidir (Kontur tarım).3. Toprağın devamlı örtülü bulundurulması için nadas yerine münavebe uygulanmalıdır.
Toprağın devamlı örtülü bulundurulması için nadas yerine münavebe uygulanmalıdır.4. Anızlar ve bitki artıkları kesinlikle yakılmamalıdır.
Anızlar ve bitki artıkları kesinlikle yakılmamalıdır.5. Eğimli arazilerde toprak mümkün mertebe az işlenmeli, fazla parçalayıcı (diskaro, freze gibi) aletler kullanılmamalıdır.
Eğimli arazilerde toprak mümkün mertebe az işlenmeli, fazla parçalayıcı (diskaro, freze gibi) aletler kullanılmamalıdır.6. Toprak tam tavında sürülüp işlenmelidir. Bu toprağın yapısını daha az bozar ve bu işlem erozyonla mücadelede daha faydalıdır.
Toprak tam tavında sürülüp işlenmelidir. Bu toprağın yapısını daha az bozar ve bu işlem erozyonla mücadelede daha faydalıdır.7. Gereğinden çok toprak işlemede tekerlekler toprağı sıkıştırır, böylece toprağın su emme kapasitesini düşürür.
Gereğinden çok toprak işlemede tekerlekler toprağı sıkıştırır, böylece toprağın su emme kapasitesini düşürür.8. Eğimli arazilerin özellikle alt sınırı genişçe bırakılmalıdır. Tarlanın içinden toplanan taş ve çakıllar bu sınıra düzgünce yığılmalıdır.
Eğimli arazilerin özellikle alt sınırı genişçe bırakılmalıdır. Tarlanın içinden toplanan taş ve çakıllar bu sınıra düzgünce yığılmalıdır.9. Gerekirse meyilli arazilerde teraslar yapılmalıdır. Sulamayı yukarıdan aşağı değil, meyile dik yapılmalıdır.
Gerekirse meyilli arazilerde teraslar yapılmalıdır. Sulamayı yukarıdan aşağı değil, meyile dik yapılmalıdır.10. Hayvan gübresi ve yeşil gübre kullanarak toprağın organik maddesi artırılmalıdır. Böylece toprağın su tutma özelliği artırılarak suyun ve toprağın birlikte akıp gitmesi önlenmiş olur.
Hayvan gübresi ve yeşil gübre kullanarak toprağın organik maddesi artırılmalıdır. Böylece toprağın su tutma özelliği artırılarak suyun ve toprağın birlikte akıp gitmesi önlenmiş olur.11. Meraların korunması veya çok yıllık yem bitkilerinin ekilmesi erozyonu önlemede etkili yöntemlerden birisidir.
Meraların korunması veya çok yıllık yem bitkilerinin ekilmesi erozyonu önlemede etkili yöntemlerden birisidir.
2. RÜZGÂR EROZYONU NASIL OLUŞUR?
Rüzgâr erozyonunun oluşumu üç aşamada olmaktadır. Bunlar: Hareketin başlaması, taşınma ve birikme olaylarıdır.
1. Harekete geçme:
Rüzgâr erozyonu sel yarıntısı erozyonu gibidir. Bir kez harekete başladı mı durdurulması giderek güçleşir. Toprak yüzeyine hava sürtündüğü zaman hava hareketinde belirli bir hız oluşur.
Toprak hareketi ilk önce rüzgâr hızının etkisi ile başlar. Harekette iki hız söz konusudur. Birincisi esinti başlangıç hızı, ikincisi de darbe (çarpma) başlangıç hızıdır. Toprak yüzeyinin tam üstünde hareketli bir hava tabakası bulunmaktadır. Bu bölgeye giren bir toprak parçacığı, buradan başka yere taşınmaktadır.
2. Taşınma:
Toprak parçacıkları harekete geçdikten sonra, zerrelerin iriliğine, rüzgârın hızına bağlı olarak; sıçrama, havada asılı kalma (süspansiyon) ve yüzeyde sürüklenme hareketi ile taşınırlar.
Sıçrama ile hareket:
İnce toprak parçacıkları (çapları 0,1-0,5 mm olan) rüzgârın etkisiyle, yüzeyden dönerek ve dik olarak havalandıktan sonra havanın direncine ve yerçekimine bağlı olarak toprak yüzeyinde sıçrama şeklinde bir süre hareket ederler. Sıçrama yüksekliği 10-20 cm dir. Bu parçacıklar yere düşerken sakin halde duran parçacıkları da harekete geçirir. Sıçrama üç hareketin en önemlisidir. Bu hareketle diğerlerine oranla daha fazla toprak taşınır.
Havadaki asılı maddeler (Süspansiyon):
Çok ince zerrecikler (0,1 mm den küçük) kil, silt, ve çok ince kumlar bu hareket türü ile taşınmaktadır. Bu parçacıklar havada asılı hale gelince 3-5 km kadar yükselebilir ve çok uzaklara taşınırlar. Toz fırtınaları bu şekilde oluşmaktadır.
Yüzeyde sürüklenme:
Çoğunlukla kaba ve çok kaba kum parçacıkları ile çapları 0,5-2 mm arasında değişen ve rüzgarın havalandıramayacağı kadar ağır olan toprak zerreleri üst yüzeyde yuvarlanarak veya sürüklenerek hareket eder ve taşınırlar.
3. Birikme:
Yerçekiminin gücü, zerreleri havada tutan hava akımı ve rüzgârın güçünden daha büyük olduğu anda taşınma birikmeye dönüşür. Rüzgâr hızında bir düşme olduğundan zerreler iriliklerine göre yığılmaya başlarlar.
Rüzgâr erozyonu, ince verimli toprak parçacıklarının taşınarak kaybolması ve bunların yığılma (birikme) yerlerinde yetişmekte olan; hububat, sebze, meyve gibi bitkilerin üzerini örterek çiftçilere büyük zarar vermektedir.
3. RÜZGÂR EROZYONUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLER
1. İklim:
Rüzgâr erozyonu genel olarak kurak ve yarı kurak yörelerin sorunudur.
Ülkemizde rüzgâr erozyonu, özellikle kurak geçen ilkbahar mevsiminin sonları ile yazın ve sonbaharda etkili olmaktadır.
Rüzgâr erozyonunu oluşturan iklim faktörleri nelerdir?
Rüzgâr
Yıllık yağış
Sıcaklık
Havanın nemi
a) Rüzgâr:
Toprakların erozyona uğramasında; rüzgârın yönü, şiddeti ve süresi, rüzgâr erozyonunu oluşturan esas etkenlerdir.
Rüzgârın günlük ve mevsimlik yön ve hızları, kontrol planlarının hazırlanmasında dikkate alınmalıdır.
Rüzgârın hızlı olduğu zamanlar, kurak mevsime rastlıyorsa, rüzgâr erozyonu zararı daha fazla olacaktır.
Toprak yüzeyinden yükseldikçe rüzgâr hızı artar. Bu nedenle tümsekler, sırtlar rüzgârdan daha çok etkilenirler.
Nisan ayında Afrika'dan esen, kuru ve kurutucu rüzgârların Orta Anadolu'daki etkileri büyüktür.
Bu rüzgârlar, özellikle kurak giden yıllarda büyük zararlar meydana getirmektedir; çünkü kurak yerlerde toprak, Nisan ayında bitkisel örtüden mahrum bulunmaktadır.
Rüzgâr, toprak üzerinde selektör makinesi gibi bir etki yapar ve toprağın en verimli kısmını oluşturan; kil, ince mil ve organik madde gibi ince zerrelerini götürür. Geriye iri kum ve çakılları bırakır.
Erozyona uğrayan arazilerde toprak sürüklenmesi, rüzgâr hareketi yönünde gittikçe artar. Bu nedenle erozyon başladığı noktada durdurulmalıdır.
b) Yıllık Yağış:
Kurak ve yarı kurak bölgelerde, yıllık yağışın az; ayrıca mevsimlere, aylara göre dağılışının da düzensiz olması ve bunun toprak nemi üzerindeki etkisi rüzgâr erozyonunun birinci nedenidir.
c) Sıcaklık:
Sıcaklığın artmasıyla buharlaşma ve terleme artar.
Gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkları ile donma ve çözülme olayları, toprak kümelerini parçalayıcı etkileri ile tozumsu yapıyı teşvik ederler. Özellikle ilkbaharda, rüzgâr erozyonuna elverişli bir ortam hazırlarlar.
Buharlaşma ve terleme; sıcaklık, rüzgâr, havanın oransal nemi ile birlikte toprak nemini azaltarak, onun rüzgâr erozyonu etkisi altında kalmasına neden olurlar.
d) Havanın Nemi:
Havanın nem durumu da çok önemlidir. Kuru esen rüzgârlar daha fazla erozyona sebep olurlar.
2. Toprak:
Toprağın, rüzgâr erozyonunun oluşmasında etkili olan özellikleri nelerdir?
a) Bünyesi ve yapısı,
b) Organik madde içeriği,
c) Toprak nemi ve
d) Toprak yüzeyinin pürüzlülüğüdür.
a) Bünye ve Yapı:
Toprakların hepsi aynı derecede erozyona maruz kalmazlar.
Rüzgâr erozyonu, özellikle kumlu toprakların yer aldığı, eski göl, akarsu ve deniz kıyısı ovaları ile organik topraklarda ortaya çıkar.
Bu topraklar, rüzgârın en kolay etkilediği kum parçacıklarını fazla miktarda içermektedir. Toprak kümeleri dağılmış, yapısı teksel hale gelmiştir. Organik madde içerikleri ile bitki besin maddeleri ve su tutma kapasiteleri çok düşüktür.
Ağır killi topraklar, taneleri birbirlerine kuvvetle tutunduklarından kolayca taşınamazlar.
Rüzgâr, ilk olarak topraktaki 0,1-0,5 milimetre çapındaki parçacıkları harekete geçirdiğinden, toprağı oluşturan kil, mil ve kum parçacıklarının birbirine tutunarak daha büyük çaplı kümeler meydana getirmesi, erozyonu önlemede etkili olur.
Topraklarda 0,84 milimetreden büyük çaplı kuru kümeler yüzdesinin artması rüzgâr erozyonunu azaltmaktadır.
Kümeleşmiş yapı gösteren topraklar, teksel yapı gösterenlere kıyasla rüzgârla taşınmaya karşı daha dayanıklıdır.
b) Organik Madde:
Organik madde, toprak parçacıklarını (kil, mil, kum) birbirine bağlar ve dayanıklı bir kümeleşme meydana getirir. Toprakta kümeleşmeyi artırmanın en iyi yolu, organik madde miktarını artırmaktır.
Organik madde miktarı arttıkça, topraktan buharlaşma ile su kaybı da azalır.
Organik maddesi az olan topraklarda, nem azaldığı gibi, toprak taneleri de teksel yapıya çevrildiklerinden rüzgârla kolaylıkla taşınabilirler.
c) Toprak Nemi:
Nemli toprak taneleri birbirlerine su ile bağlandıkları için, rüzgâr erozyonuna karşı oldukça direnç gösterirler.
Buna karşılık kuru toprak taneleri rüzgârla kolayca taşınırlar. Bu nedenle, toprakta nemlilik arttıkça rüzgârla taşınma oranı azalmaktadır.
d) Pürüzlülük:
Yüzey pürüzlülüğü arazi kullanma ve toprak işleme durumuna göre değişmektedir. Pürüzlü yüzeylerden toprak kaybı çok az olmaktadır.
Toprak yüzeyinin kabuk bağlaması yüzey pürüzlülüğünü azaltırsa da rüzgâr erozyonunu geciktirici bir etkisi vardır.
3. Bitki Örtüsü:
Erozyonu hızlandıran bir başka etken de, toprağın emniyet kemeri olan yeşil dokunun tahrip edilmesidir.
Bitkiler, toprakları rüzgâra karşı korur, onun sürüklenerek taşınmasını önler.
Bitkiler, özellikle arazi yüzüne yakın esen rüzgârların hızlarına etki ederler. Doğal olarak rüzgârlar, bitki örtüsüz arazi yüzeylerinden daha fazla toprak taşıyacaktır.
Bitkilerin kök sistemi, toprağı mekanik olarak tutar ve toprağın ayrılmasına engel olur.
Bitki örtüsünün yüksekliği rüzgâr hızının azaltılmasında etkili olacağından toprağın korunmasını sağlayabilir.
Bitki örtüsü sıklığı oranında toprağı korumakta, seyrek bitki örtüsü erozyona pek engel olamamaktadır. Örneğin, patates, mısır, pancar gibi çapa bitkileri toprağı az; hububat, baklagil ve mera bitkileri oldukça iyi koruyabilir.
Mera arazileri aşırı derecede otlatıldığında, ilkbahar ve yaz aylarında esen rüzgârlara karşı direnç gösterememektedir. Özellikle kurak geçen yıllarda rüzgâr, büyük zarar meydana getirmektedir.
Uygun bir ekim nöbeti sistemi, özellikle kritik rüzgârların estiği dönemde erozyonu önleyici etken olarak gösterilebilir.
4. İnsan:
İnsan, hem erozyon sürecini başlatıp hızlandıran ve hem de erozyonu denetim altına almaya çalışan bir etmen olarak rol oynamaktadır.
İnsanların erozyonu başlatması ve hızlandırmasına; öncelikle toprağı bilgisizce kullanmaları ile toprağı ve araziyi iyi tanımadan tarım yapmaları neden olmuştur. Nitekim erozyon zararı, daha çok toprak işlemeli tarım arazilerinde ortaya çıkmaktadır.
İnsan etkisi, rüzgâr erozyonunu hızlandırıcı olarak daima sorun olmuştur.
a) Meraların Tarla Tarımına Açılması:
İnsanlar çoğu kez, iklimi, arazinin özelliklerini, toprağın üretim gücünü göz önüne almadan, otlak olmaya elverişli olan araziyi pulluk altına alarak toprak işlemeli tarım yapmışlardır.
Bu durumda toprak yeteneği, tarla bitkisinin yetişmesine elverişli olmadığı için, verim düşük olmakta, aşınma ve taşınma da hızlanmaktadır.
b
Facebookta paylaş
Twitter'da paylaş
Google+'da paylaş!
Pinterest'te paylaş!